زبان تاریخی قرآن؛ نمادین یا واقع نمون در گفت و گو با استاد آیت الله معرفت

نویسندگان

محمد هادی معرفت

چکیده

دیدگاه های قرآن پژوهان در مورد نمادین یا واقع نمون بودن قصص و تواریخ قرآنی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این زمینه سه دیدگاه وجود دارد. دیدگاه نخست، بر آن است که داستانهای قرآن واقعیت و حقیقت عینی دارد که قرآن به منظور تعلیم و تربیت مخاطبان از حوادث واقعی و قضایای عینی بهره جسته است. نظریه دوم، این است که این داستانها جنبه سمبلیک و نمادین دارد و نوعی تخیّل و صحنه سازی است که قرآن کریم جهت هدف ارزشمند هدایت و تربیت و نمایاندن ارزشها و ضد ارزشها از آن سود جسته است. دیدگاه سوم که در سالهای اخیر از سوی طرفداران »اندیشه نوین اسلامی« مطرح شده؛ از یک سو معتقد است رویدادهای تاریخی قرآن مورد تأیید شواهد علمی و منابع اصیل تاریخی نیست و از سوی دیگر وحیانی بودن قرآن را باور دارد؛ بدین رو در پاسخ و دفاع از حقانیت قرآن، می گوید: هر چند این گونه رویدادها - مانند داستان موسی و فرعون - واقعیّت تاریخی ندارد؛ اما از آنجا که در میان مخاطبان عصر نزول به عنوان ادبیات فولکلور رایج بوده و ملت عرب آن را باور داشته، قرآن نیز با هدف هدایت و تربیت مخاطبان و هم نوا با قوم، از آنها سود جسته و بدانها استناد کرده است؛ اما این هرگز به معنای پذیرش آن رویدادها نبوده و نیست. استاد آیت اللَّه محمدهادی معرفت در این گفت وگو پس از ارائه گزارشی گسترده از این دیدگاه، به همراه ذکر نمونه های متعدّد از آیات قرآن، آن را مردود شمرده و دفاع ناآگاهانه از قرآن می شمارد. و سپس دیدگاه نخست را قابل اثبات می داند. ایشان همچنین شواهد و مستندات قصص قرآنی را در فصل پنجم کتاب اخیر خود با نام »شبهات و ردود« به تفصیل ذکر کرده است. کتاب یادشده پیش از این در شماره 33 این فصلنامه معرفی شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

زبان تاریخى قرآن؛ نمادین یا واقع نمون در گفت و گو با استاد آیت الله معرفت

 دیدگاه‌هاى قرآن پژوهان در مورد نمادین یا واقع نمون بودن قصص و تواریخ قرآنى مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. در این زمینه سه دیدگاه وجود دارد. دیدگاه نخست، بر آن است که داستانهاى قرآن واقعیت و حقیقت عینى دارد که قرآن به منظور تعلیم و تربیت مخاطبان از حوادث واقعى و قضایاى عینى بهره جسته است. نظریه دوم، این است که این داستانها جنبه سمبلیک و نمادین دارد و نوعى تخیّل و صحنه‌سازى است که قرآن کریم جهت...

متن کامل

گفت و گو با استاد معرفت

 در این گفت‌وگو پاسخهاى استاد معرفت به پرسشهاى چندى در باب فهم قرآن گزارش شده است. در آغاز این پرسش مطرح مى‌شود که آیا فهم قرآن ممکن است یا نه و در صورت امکان، معیار فهم صحیح و معتبر چیست؟ استاد معرفت پس از بیان هدفِ طرحِ نسبى بودن فهم قرآن از سوى کسانى و زمینه نداشتن آن در رابطه با متون دینى اسلام، به پرسش فوق پاسخ داده و معیار فهم را وضع معرفى مى‌کند. سپس به این پرسش که آیا قرآن زبان خاص دارد ی...

متن کامل

گفت و گو با استاد معرفت

در این گفت وگو پاسخهای استاد معرفت به پرسشهای چندی در باب فهم قرآن گزارش شده است. در آغاز این پرسش مطرح می شود که آیا فهم قرآن ممکن است یا نه و در صورت امکان، معیار فهم صحیح و معتبر چیست؟ استاد معرفت پس از بیان هدفِ طرحِ نسبی بودن فهم قرآن از سوی کسانی و زمینه نداشتن آن در رابطه با متون دینی اسلام، به پرسش فوق پاسخ داده و معیار فهم را وضع معرفی می کند. سپس به این پرسش که آیا قرآن زبان خاص دارد یا...

متن کامل

گفت ‏وگو با استاد آیت اللَّه محمد هادی معرفت

 گفت‌وگو با آیت اللَّه محمد هادى معرفت درباره شخصیت علامه، اهمیّت تفسیر المیزان، انگیزه تألیف این اثر و روش تفسیرى علامه است. آیت‌اللَّه معرفت معتقد است علامه طباطبایى همچون تفسیر المنار، به انگیزه تبیین نگرشهاى تربیتى و اجتماعى قرآن در سایه مکتب اهل بیت (ع) در کنار دیدگاه‌هاى دیگر قرآن، به سمت وسوى تفسیر جامع حرکت کرده است. نوآورى‌ها، در این تفسیر فراوان است. علامه برخلاف نظر آیت‌اللَّه خویى معتقد اس...

متن کامل

گفت ‏وگو با استاد معرفت

 پرسش و پاسخهایى در حوزه‌هاى گوناگون قرآنى است.  استاد نخست به بحث در قلمرو دین پرداخته و معتقد است هر چیزى که در رابطه با سلامت و سعادت معنوى و روحى و اخلاقى انسان باشد، در برنامه‌ها و اهداف قرآن قرار دارد. ایشان، نیاز انسان به شرع و دین را، لایزال دانسته و معتقد است انسان در مورد امور جزئیه و تنظیمات داخلى، به دین نیاز ندارد. از سوى دیگر پیامبران نیامده‌اند تا حرف تازه‌هاى بزنند، بلکه آمده‌ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای قرآنی

جلد ۹، شماره ۳۵-۳۶، صفحات ۱۸۴-۱۹۹

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023